- تغییر به فروش مستقیم در MENA: انقلابی در مسیر رشد سریع
- رشد سریع مدل فروش مستقیم به مصرفکننده (D2C) در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا
- چرا مدل D2C برای برندهای FMCG اهمیت دارد؟
- دادهها و ایدههای دست اول
- کانالهای ارتباطی مستقیم
- مثال: اپلیکیشن و وبسایت اختصاصی
- چالشها و فرصتهای مدل D2C در منطقه MENA
- محدودیتهای لجستیک و زیرساخت
- تحویل فوری در محل
- طرحهای وفاداری و شخصیسازی مشتری
- تجربههای شخصیسازیشده مبتنی بر داده
- ویژگیهای مهم وبسایتهای برندهای FMCG
- تجربه موفق وبسایتهای برند FMCG در خاورمیانه
- قابلیتهای مهم وبسایتهای برندهای FMCG
- جستوجو و فیلتر هوشمند
- پشتیبانی چند زبانه
- نمایش موجودی و یافتن فروشگاه بر اساس موقعیت
- یکپارچگی با خردهفروشان و فروش آنلاین
- بهبود ارزش کاربردی و وفاداری برند
- بلاگها یا مرکز محتوای دستور پخت
- نظرات مشتریان و پرسشهای متداول
- پایداری و ارزشهای برند
- اشتراکها و یادآوریهای تکمیل محصول
- یکپارچگی استراتژی محتوا و سئو
- دادههای ساختاریافته
- بهینهسازی موبایلمحور
- لندینگ پیجهای مخصوص هر کشور
- چرا سرعت، تجربه کاربری و بومیسازی اهمیت دارد؟
- رفتار کاربران MENA
- هزینه تجربه کاربری ضعیف
- اهمیت ثبات در تجربه کاربری
- بومیسازی فقط ترجمه نیست
- داستانهای موفقیت اپلیکیشنهای FMCG در MENA
- MAF: هایپر مارکت کارفور در امارات
- پاسخ به افزایش تقاضا در دوران پاندمی
- اپلیکیشن Carrefour City+ و تجربه خرید بدون صندوق
- Lulu Hypermarket (کل کشورهای GCC)
- رویکرد آژانس تبلیغاتی لامانا در طراحی وب و اپلیکیشن
- استراتژی پیش از کدنویسی
- فرآیند طراحی UX و UI متمرکز بر FMCG
- تکنولوژی و قابلیتهای یکپارچهسازی
- بهینهسازی پس از انتشار
- از بازگشت سرمایه از مالکیت اکوسیستم دیجیتال
- دادههای دست اول = تصمیمگیری هوشمندانهتر
- صرفهجویی در هزینهها در مقابل کمیسیون فروشگاهها
- وفاداری بلندمدت برند
- روی قفسهها و در جیب مشتریان
در خاورمیانه، نحوه خرید مردم با سرعت چشمگیری تغییر کرده است. دیگر خبری از قدم زدن میان قفسههای سوپرمارکت نیست. امروزه مصرفکنندگان انتظار دارند برندهای محبوب FMCG خود را هر لحظه و از طریق تلفن همراهشان در دسترس داشته باشند.
حضور در فضای دیجیتال دیگر یک گزینه اختیاری نیست، بلکه شرط بقا و رشد برند است. اگر برند شما در فضای آنلاین دیده نمیشود و دسترسی آسانی ندارد، به احتمال زیاد مشتریان خود را به رقبایی خلاقتر و هوشمندتر واگذار کردهاید.
در این مقاله، توضیح داده میشود که چرا داشتن اپلیکیشن اختصاصی و وبسایت بهینه برای برندهای FMCG در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) حیاتی است. موضوع فقط دیجیتالی شدن نیست، بلکه ساختن رابطهای قویتر با مشتری، جمعآوری دادههای ارزشمند و حفظ جایگاه برند در دنیایی است که در آن، سرعت و سهولتِ دسترسی حرف اول را میزند.
تغییر به فروش مستقیم در MENA: انقلابی در مسیر رشد سریع
«تغییر به مدل فروش مستقیم به مصرفکننده» (Direct-to-Consumer) - مخفف آن (D2C) است - در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا با سرعت در حال گسترش است، زیرا برندها به دنبال ارتباط نزدیکتر با مشتریان و نظارت بیشتر بر فروش خود هستند. البته بازار با چالشهایی مانند نبود نظام آدرسدهی یکپارچه و وابستگی به پرداخت در محل روبهرو است، اما نوآوریهایی مانند «مراکز تحویل سفارشات آنلاین محلی» (Hyper-local Dark Stores) سرعت و کارایی تحویل را متحول کردهاند.
ارزش بازار «تجارت سریع» در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (GCC) در سال ۲۰۲۴ حدود ۲٬۱ میلیارد دلار برآورد شده است و انتظار میرود تا سال ۲۰۳۳ به ۲۲٬۶ میلیارد دلار برسد. این رشد چشمگیر D2C در منطقه، نتیجه افزایش تقاضای شهری، سازگاری دیجیتال برندها و تمایل روزافزون مصرفکنندگان به خرید سریعتر و آسانتر است.

رشد سریع مدل فروش مستقیم به مصرفکننده (D2C) در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا
بازار تجارت الکترونیک در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به سرعت در حال گسترش است. بر اساس گزارش DigitalCommerce360، ارزش این بازار در سال ۲۰۲۴ معادل ۳۴٬۵ میلیارد دلار بوده که نسبت به سال قبل ۱۳٪ رشد داشته و انتظار میرود تا سال ۲۰۲۹ به ۵۷٬۸ میلیارد دلار برسد. امارات و عربستان سعودی پیشتاز این روند هستند. ارزش بازار امارات نیز با نرخ رشد سالانه حدود ۹٬۴٪ تا سال ۲۰۲۹ به ۸٬۸ میلیارد دلار خواهد رسید.
یکی از بخشهای سریعترین رشد در فضای آنلاین، کالاهای تندمصرف (FMCG) است. طبق گزارش KaneberidgeNews، فروش آنلاین FMCG فقط در عرض یک سال در عربستان سعودی ۴۶٪ و در امارات ۲۹٪ افزایش یافته است. حتی مصر، که سنتی عمل میکند و بازاری آفلاین دارد نیز به سرعت در حال تغییر است. بر اساس گزارش Consultancy-ME، سهم مصریهایی که روزانه به صورت خرید آنلاین میکنند، از ۴٪ در سال ۲۰۲۰ به ۱۵٪ در سال ۲۰۲۵ رسیده و در واقع سه برابر شده است.
یکی از عوامل اصلی این رشد، جمعیت جوان منطقه است که فناوری را به خوبی پذیرفته است. Medium و Checkout گفتهاند که از میان ۷۰۰ میلیون نفر جمعیت منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، حدود ۴۵۰ میلیون نفر زیر ۳۰ سال و بیش از نیمی از آنها زیر ۲۵ سال هستند. تأثیر گوشیهای هوشمند نیز بالا است: ۶۶٪ در امارات و ۶۲٪ در عربستان سعودی، و میزان استفاده از شبکههای اجتماعی بهترتیب حدود ۹۹٪ و ۷۵٪ است.
این جمعیت، ارتباط مستقیم اپلیکیشن با برندها را ترجیح میدهد، از بستههای اشتراک ماهانه تا طرحهای مشتریمحور. همانطور که BCC Research اشاره میکند، برای جوانان منطقه، سهولت خرید، اولویت موبایل و ارتباط مستقیم با برندها به یک استاندارد تبدیل شده است و کانالهای فروش مستقیم به مصرفکننده (D2C) کاملاً با این سبک خرید سازگار هستند.

چرا مدل D2C برای برندهای FMCG اهمیت دارد؟
فروش مستقیم به مصرفکننده، به برندهای FMCG اجازه میدهد که بر نحوه ارائه محصولاتشان نظارت کامل داشته باشند. استراتژیهای D2C باعث میشوند برند، کل تجربه مشتری را مدیریت کند و محصول مدنظر از میان صدها محصول دیگر روی قفسههای شلوغ فروشگاه به چشم بیاید.
در واقع بستهبندی، پیامها و پیشنهادها در میان حجم اطلاعات و تبلیغات گم نمیشوند. علاوه بر این، امکان ایجاد ارتباطات دیجیتال بیشتری فراهم میشود و برندها میتوانند هویت و وفاداری مشتری را با کمترین هزینه بسازند.
دادهها و ایدههای دست اول
کانال فروش مستقیم دسترسی به دادههای ارزشمند مشتری را برای برند امکانپذیر میسازد. بر خلاف فروش از طریق واسطهها، D2C به شرکتهای FMCG این فرصت را میدهد تا دادههای دستاول، از سابقه خرید تا رفتار آنلاین را جمعآوری کنند و شخصیسازی بدون حد و مرز ایجاد شود.
طبق گزارش Salesforce، تقریباً ۹۹٪ از مدیران برندهای کالاهای مصرفی در حال حاضر به خاطر همین موضوع D2C را در اولویت قرار میدهند. این مدل زیرساخت لازم برای جمعآوری دادههایی را فراهم میکند که توسعه محصول و بازاریابی را شکل میدهند. دادههای دستاول، تصویری یکپارچه از مشتری ارائه میدهد و به برندها اجازه میدهد همهچیز، از ترکیب محصولات تا پروموشنها را بر اساس ترجیحات فردی تنظیم کنند.
کانالهای ارتباطی مستقیم
اپلیکیشنها و وبسایتهای مالک برند، ابزارهای بازاریابی قدرتمندی را فراهم میکنند. به عنوان مثال، push notification میتواند تعامل و سفارشهای تکراری را افزایش دهد. منابعی مانند Bryj نیز تأکید میکنند که پروموشنها روش قدرتمندی برای حفظ علاقه مشتری هستند. علاوه بر این، طرح وفاداری منسجم (Integrated Loyalty Program) و ایمیل یا پیامکهای مبتنی بر CRM باعث میشوند که برندها ارتباط یکبهیک با مشتریان را حفظ کنند و پیشنهادهای مجزا یا جوایزی که خود اپلیکیشن تعیین میکند را مستقیم و بدون نیاز به خردهفروشان یا تبلیغات شخص سوم (Third-party Apps) ارسال کنند.
مثال: اپلیکیشن و وبسایت اختصاصی
بسیاری از برندهای FMCG در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در این مسیر حرکت میکنند. برای مثال، Alokozay، شرکت اماراتی فعال در زمینه چای و تنقلات، یک اپلیکیشن و وبسایت اختصاصی راهاندازی کرده است که با «سیستم یکپارچه مدیریت منابع سازمان» (Enterprise Resource Planning) عمل میکند (مخفف آن ERP است). این پلتفرم ترجیحات و سابقه خرید هر کاربر را تحلیل میکند و محصولات و پیشنهادهای شخصیسازی شده را به صورت خودکار نمایش میدهد که به شدت باعث افزایش سفارشهای تکراری میشود.

چالشها و فرصتهای مدل D2C در منطقه MENA
مدل D2C منطقهای در خاورمیانه و شمال آفریقا با چالشهایی مانند سیستمهای آدرسدهی نامنظم و وابستگی به پرداخت نقدی در محل روبهرو است که تحویل آخرین مرحله (last-mile delivery) را پیچیده میکند. در عین حال، فرصتهایی از طریق مرکزهای توزیع محلی سریع (Hyper-local dark stores) ایجاد شده است که امکان «تحویل فوری آنلاین» (Quick Commerce) را فراهم میکنند؛ این روند با افزایش تقاضا برای سرعت، سهولت و تجربه بهتر مشتری هدایت میشود.
محدودیتهای لجستیک و زیرساخت
برخی بازارهای MENA همچنان با چالشهای لجستیکی در تحویل روبهرو هستند. سیستمهای آدرسدهی نامنظم و استفاده گسترده از پرداخت نقدی در محل، تحویل آخرین مرحله را دشوار میکند. برندهایی که وارد کانال D2C میشوند، نیاز دارند این مسائل را پیشبینی کنند؛ برای مثال، با اعتبارسنجی آدرسها از قبل یا ارائه نقاط تحویل راحت برای مشتریان.
تحویل فوری در محل
طبق گزارشهای IMARC Group و YouRetailCoach، خردهفروشان در سرتاسر خاورمیانه و شمال آفریقا در حال راهاندازی دارک استور (Dark Store) هستند، یعنی انبار محلی اختصاصی برای تحویل فوری. این انبارهای کوچک و محلی در مراکز شهری، امکان تحویل سریع محصولات FMCG و کالاهای سوپرمارکتی را فراهم میکنند. «مراکز کوچک توزیع» (Micro-fulfillment hubs)، امکان تحویل در بازه زمانی ۱ الی ۲ ساعت را دارند و رشد انفجاری «خرید و تحویل فوری» (Quick Commerce) را تسریع میکنند.
فقط در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (GCC)، ارزش بازار خرید و تحویل فوری در سال ۲۰۲۴ حدود ۲٬۱ میلیارد دلار بوده است و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۳۳ به ۲۲٬۶ میلیارد دلار برسد (با نرخ رشد سالانه تقریبی ۳۰٪). تحلیلگران، کانالهای توزیع محلی سریع را عامل کلیدی رشد فروش آنلاین مواد غذایی در منطقه میدانند.

طرحهای وفاداری و شخصیسازی مشتری
کانالهای فروش مستقیم به مصرفکننده (D2C) فرصتهای جدیدی برای ایجاد وفاداری مشتری فراهم میکنند. برندهای FMCG میتوانند «اپلیکیشنهای جوایز دیجیتال» (Digital Reward Apps) خود را راهاندازی کنند تا روابط با مشتریان را تقویت کنند و همانطور که OpenLoyalty اشاره میکند، کنترل روابط با مشتریان خود را در دست بگیرند و همزمان به دادههایی دسترسی پیدا کنند که برندهای بومی D2C از آن بهرهمند میشوند.
یک مثال موفق، P&G Pampers است که در ابتدا برند D2C نبود. این شرکت اپلیکیشن Pampers Club را معرفی کرد که به والدین فرصت میدهد تا با هر خرید و اسکن کد بستهبندی پوشک، امتیاز جمعآوری کنند و جایزه دریافت کنند. همزمان، Pampers به بینشهای ارزشمندی درباره نیازهای مشتری دست پیدا میکند و والدین را درگیر میکند.
در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا نیز طرح های نوآورانهای مشابه طرح وفاداری و اغلب مبتنی بر اپلیکیشن در حال گسترش هستند، زیرا برندها به دنبال بازسازی تجربه مشتری به سبک خرید حضوری هستند که پیشتر خردهفروشان ارائه میدادند.

تجربههای شخصیسازیشده مبتنی بر داده
در حال حاضر، فناوریهای مدرن امکان شخصیسازی عمیق در مقیاس بزرگ را فراهم کردهاند. «پلتفرمهای وفاداری دیجیتال» (Loyalty Platforms) میتوانند با استفاده از هوش مصنوعی و تحلیل دادهها محتوایی ارائه دهند که واقعاً با نیازهای و علایق هر مشتری همسو باشد.
برای مثال، برخی برندها خریدهای قبلی مشتری یا حتی محتویات یخچال او را بررسی میکنند تا محصولات مناسب را پیشنهاد دهند، مانند توصیههای آشپزی برند Hellmann’s در آمریکا. برخی دیگر، ارزشهای برند را در برنامههای وفاداری یکپارچه ادغام میکنند، مانند برنامه Collect شرکت Nestlé که به مشتریان بابت بازیافت بستهبندی پاداش میدهد و همزمان ارتباط احساسی با مشتری و ایدههای دادهای ارزشمندی ایجاد میکند.

این تبلیغ را در فیسبوک مشاهده کنید
ویژگیهای مهم وبسایتهای برندهای FMCG
وبسایتهای برندهای FMCG در امارات باید کاربر پسند باشند و اطلاعات مفید زیادی ارائه دهند تا جستوجوی محصولات و وفاداری مشتریان افزایش یابد. ویژگیهای اصلی این وبسایتها شامل موارد زیر است:
- جستوجوی پیشرفته برای پیدا کردن سریع محصولات
- پشتیبانی از چند زبان، به ویژه عربی و انگلیسی در منطقه MENA
- نمایش موجودی لحظهای یا یافتن نزدیکترین فروشگاهها
- ارتباط با خردهفروشان بزرگ مانند Amazon و Carrefour برای خرید آسان
این ویژگیها باعث میشوند وبسایت هم تجربه کاربری بهتری ارائه دهد و هم ارتباط برند با مشتریان را تقویت کند.

تجربه موفق وبسایتهای برند FMCG در خاورمیانه
آژانس تبلیغاتی «لامانا» (Lamana) برای برند Mogu Mogu یک قیف بازاریابی مبتنی بر تولیدکنندگان محتوا طراحی کرد که کاربران را به صفحهای دو زبانه و پاسخگو به نیازهای کاربر هدایت میکند و از همان ابتدا به دو پرسش واقعی مشتری پاسخ میدهد: «کدام طعم را امتحان کنم؟» و «چگونه اصالت محصول را بررسی کنم؟».
فرمتهای کلیکی کمپین، مانند Pre-roll و بنرها طوری طراحی شدهاند که بازدیدهای هدفمند و با قصد خرید بالا را به آن صفحه هدایت کنند، نه اینکه ترافیک سایت پراکنده شود. این نمونه نشان میدهد که چگونه وبسایتها و کمپینهای هوشمند میتوانند یکدیگر را در محیط خاورمیانه تقویت کنند.
وبسایتهای موفق فراتر از امکانات پایه عمل میکنند و محتوای جذاب مانند وبلاگها، دستورهای آشپزی و نظرات مشتریان را ارائه میدهند. همچنین خدماتی مثل اشتراکها و یادآورها باعث میشود مشتریان باز هم به سایت بازگردند.
بهینهسازی موتور جستجو (SEO) قوی نیز امر مهمی است. این کار با استفاده از دادههای ساختاریافته، بهینهسازی موبایل و لندینگ پیجهای مختص هر کشور (مانند عربستان سعودی، امارات و مصر) انجام میشود که با عادات جستوجوی بومی همخوانی داشته باشند.
قابلیتهای مهم وبسایتهای برندهای FMCG
وبسایتهای برندهای FMCG باید به مشتریان کمک کنند تا محصولات مدنظر خود را سریع و آسان پیدا کنند. برخی از ویژگیهای مهم را در ادامه بررسی میکنیم.
جستوجو و فیلتر هوشمند
یک سیستم جستوجوی پیشرفته با قابلیت تکمیل خودکار و اصلاح اشتباهات تایپی به مشتریان کمک میکند تا کاتالوگهای بزرگ را سرچ کنند. فیلترها امکان محدود کردن انتخابها بر اساس برند، اندازه و سایر ویژگیها را فراهم میکنند و مرتبطترین محصولات را نمایش میدهند. تعداد زیاد گزینهها ممکن است گیجکننده باشد، اما فیلترها یافتن محصول مناسب را سریعتر و آسانتر میکنند.
پشتیبانی چند زبانه
در عربستان سعودی، امارات و مصر، وبسایتها باید هم عربی و هم انگلیسی ارائه دهند. محتوای عربی باعث ایجاد اعتماد و احترام به فرهنگ بومی میشود و تعامل و فروش را افزایش میدهد.
نمایش موجودی و یافتن فروشگاه بر اساس موقعیت
نمایش مکانهایی که محصول را موجود دارند، چه آنلاین و چه در فروشگاهها، به مشتریان کمک میکند تا خرید خود را سریعتر انجام دهند، زیرا فقط جاهایی که موجودی دارند نمایش داده میشوند.
یکپارچگی با خردهفروشان و فروش آنلاین
برندها میتوانند با اتصال به خردهفروشان معتبر مانند «آمازون» (Amazon) یا «کارفور» (Carrefour) خرید محصولات را برای مشتریان آسان کنند. همکاری با فروشگاههای آنلاین محلی و ترکیب گزینههای حضوری و آنلاین باعث میشود برندها به مخاطبان بیشتری دسترسی پیدا کنند و محصولاتشان همیشه در دسترس باشند.

بهبود ارزش کاربردی و وفاداری برند
برای برندهای FMCG، صرفاً ارائه اطلاعات محصول کافی نیست. برندها باید ارزش واقعی ایجاد کنند و مشتریان را حفظ کنند.
بلاگها یا مرکز محتوای دستور پخت
ارائه دستورپخت و راهنمای استفاده به مشتریان ایدههای کاربردی میدهد و باعث میشود مجدداً به وبسایت بازگردند. برای مثال، مرکز دستورپخت “Heinz To Home” از روند آشپزی خانگی بهره میبرد. طبق گزارش CreativeBrief، حدود ۶۱٪ برندهای FMCG از محتوای دستورپخت در بازاریابی خود استفاده میکنند.

این تبلیغ را در یوتیوب مشاهده کنید
نظرات مشتریان و پرسشهای متداول
بخشهای نظرات مشتریان و پرسشهای متداول (FAQs) به ایجاد اعتماد کمک میکنند و باعث میشوند راحتتر برند مدنظر خود را به صورت آنلاین انتخاب کنید. طبق گزارش WriteSonic، تشویق کردن مشتریان محلی به اشتراکگذاری تجربه و بازخورد، اعتبار و دیدهشدن برند را افزایش میدهد. همچنین داشتن FAQs واضح به خریداران کمک میکند با اطمینان بیشتری خرید کنند.
پایداری و ارزشهای برند
وقتی برندها نشان دهند که محیط زیست برایشان اهمیت دارد، برند برجسته میشود. برای مثال استفاده از بستهبندی دوستدار محیط زیست، بازیافت یا حمایت از پروژههای بومی میتواند به این هدف کمک کند. مردم این رفتار مثبت را میبینند و تمایل بیشتری دارند با برندی همراه شوند که ارزشهای مشابه آنها را دنبال میکند.
اشتراکها و یادآوریهای تکمیل محصول
خدمات اشتراک و یادآوریها باعث افزایش خریدهای تکراری میشوند. برای مثال، طبق گزارش Cross-digital، یک برند غذای حیوانات خانگی، وفاداری مشتریان خود را با امکان وقفه در ارسال سفارشها افزایش داد. همچنین یادآوریهای ایمیل یا پیامک، نرخ خرید مجدد را بالا میبرند.
یکپارچگی استراتژی محتوا و سئو
توسعه اپلیکیشن برای برندهای FMCG در خاورمیانه و بهینهسازی وبسایتها، عامل دسترسی مؤثر و جذب مشتریان است. برای وبسایتهای FMCG در امارات، تمرکز همزمان بر سئوی فنی و محتوای بومیسازی شده برای مطرح شدن در بازار رقابتی امری ضروری است.
دادههای ساختاریافته
هر صفحه محصول باید شامل «دادههای ساختاریافته» (Schema Markup) باشد تا موتورهای جستوجو بتوانند جزئیات کلیدی مانند نام محصول، قیمت، موجودی، امتیاز ستارهای و تعداد نظرات را به راحتی شناسایی کنند. طبق گزارش WriteSonic، این کار باعث میشود Rich Snippet در گوگل نمایش داده شود و اطلاعات مهم محصول مانند قیمت و امتیاز مستقیماً در نتایج جستوجو دیده شود، که نرخ کلیکها را افزایش میدهد.
بهینهسازی موبایلمحور
از آنجایی که اکثر جستوجوهای کالاهای تندمصرف روی گوشیهای هوشمند انجام میشود، صفحات باید سریع بارگذاری شوند (ترجیحاً زیر ۳ ثانیه)، و اطلاعات ضروری بدون نیاز به اسکرول در دسترس باشند. طراحی مناسب موبایل با دکمههای بزرگ و تصاویر بهینهشده، برای تجربه خرید بیدردسر و فوری در هر شرایطی، مهم است.
لندینگ پیجهای مخصوص هر کشور
شخصیسازی محتوا برای هر کشور باعث افزایش ارتباط و کارایی سئو میشود. برندها معمولاً لندینگ پیج (Landing Page) یا وبسایتهای جداگانه برای عربستان سعودی، امارات و مصر ایجاد میکنند و زبان، تخفیفها و اطلاعات خردهفروشان را برای هر بازار تطبیق میدهند. این سه کشور تقریباً ۸۰٪ از بازار تجارت الکترونیک خاورمیانه را تشکیل میدهند.
استفاده از صفحات هدفمند جغرافیایی مانند Google.sa در مقابل Google.ae و کلمات کلیدی محلی، این فرصت را فراهم میکند تا برندها با سلیقهها و ترجیحات فرهنگی بهتر ارتباط برقرار کنند. برای مثال، طبق گزارش ChannelEngine، صفحات عربستان ممکن است روی محتوای عربی و نظرات محلی تمرکز کنند، در حالی که صفحات امارات خردهفروشان دبی یا ابوظبی را برجسته میکنند تا دسترسی آنلاین به برند برای کاربران محلی بهتر و مرتبطتر باشد.

چرا سرعت، تجربه کاربری و بومیسازی اهمیت دارد؟
در مسیر توسعه اپلیکیشن برای برندهای FMCG در خاورمیانه و تحول دیجیتال این کالاها در کل منطقه خاورمیانه، سرعت، تجربه کاربری (UX) و بومیسازی از اهمیت بالایی برخوردار است. بارگذاری سریع صفحات به کاربران کمک میکند تا نیاز خود را به سرعت برطرف کنند و تجربهای رضایتبخش داشته باشند.
تجربه کاربری عالی یعنی اپلیکیشن کارآمد و آسان برای استفاده همگان باشد. وقتی محتوا، طراحی و زبان را با فرهنگ و نیازهای محلی تطبیق دهید، کاربران احساس میکنند که اپلیکیشن کاملاً برای آنها ساخته شده است. ترکیب این دو عامل، فرمول برندهای ایجاد میکند که برای موفقیت در فضای دیجیتال خاورمیانه ضروری است.
رفتار کاربران MENA
منطقه MENA به شدت موبایلمحور است و امارات پیشرو در این زمینه است. طبق گزارش YeasitTech، بازار تجارت الکترونیک امارات در حال رشد سریع است و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۲۵ به حدود ۴۸ میلیارد دلار برسد. بیش از ۸۰٪ خریدهای آنلاین در این کشور از طریق گوشیهای هوشمند انجام میشود.
اپلیکیشن فروشگاه کارفور (Carrefour) در امارات نمونه بارز است: با بهینهسازی تجربه کاربری موبایل، فروش آنلاین این اپلیکیشن حدود ۳۰٪ افزایش یافته است.

مثال دیگر Talabat، پلتفرم پیشروی سفارش غذای آنلاین در خاورمیانه و امارات است. این اپلیکیشن با رابط کاربری کاربرپسند، سفارش را آسان کرده و راحتی کاربران را افزایش داده است. با ویژگیهایی مانند پیگیری سفارش در زمان واقعی و ارائه منوی گسترده از طریق همکاری با رستورانهای محلی، اپلیکیشن میلیونها بار دانلود شده و اعتماد مشتریان را جلب کرده است. این روش باعث رشد سالانه بیش از ۵۰٪ شده است.

با توجه به اینکه بسیاری از مشتریان بین زبان عربی و انگلیسی مدام انتخاب خود را تغییر میدهند، بازارهای بزرگ مانند Noon و Amazon رابط کاربری دو زبانه ارائه میدهند. دستورالعملهای UX از Blue تأکید دارند که باید صفحهبندی راست به چپ برای عربی، تصاویر مرتبط فرهنگی و رابط کاربری ساده و آیکونمحور رعایت شود. طراحیهای تمیز و ساده به کاربرانی که عجله دارند کمک میکند تا محصولات را سریع پیدا کنند و به آسانی خرید خود را انجام دهند.
هزینه تجربه کاربری ضعیف
صفحات با بارگذاری کند میتوانند به طور جدی فروش را کاهش دهند. هر ثانیه اهمیت دارد. طبق گزارش WeMakeWebsites، حتی یک ثانیه تأخیر میتواند تبدیلها (Conversion) را حدود ۷٪ کاهش دهد و اگر صفحهای بیش از ۳ ثانیه طول بکشد، حدود ۴۰٪ کاربران ممکن است سایت را ترک کنند. در بازارهای موبایلمحور MENA، این ضرر حتی جدیتر است.
برای مثال، فروشگاه تغذیه Sporter.com در امارات، با بهینهسازی تصاویر، سرعت صفحه را ۳۳٪ افزایش داد که منجر به ۳۴٪ رشد درآمد شد. از سوی دیگر، سایت کند عملاً مشتریان را دور میکند.
اهمیت ثبات در تجربه کاربری
ثبات نیز برای ایجاد اعتماد حیاتی است. همانطور که کارشناسان UX در UXMag اشاره میکنند، رابطهای کاربری نامنظم یا ناهماهنگ باعث میشوند محصول غیرقابل اعتماد و غیرحرفهای به نظر برسد و سریعاً اعتماد کاربر را کاهش دهد. این موضوع در خاورمیانه اهمیت ویژهای دارد، چون باید اعتماد کاربر جلب شود. طبق یک نظرسنجی از LiveSalesman، حدود ۸۵٪ خریداران آنلاین خاورمیانه روش «پرداخت در محل» (Cash-on-Delivery) را ترجیح میدهند که نشانهای از تردید نسبت به پلتفرمهای دیجیتال است.
وقتی تجربه کاربری به درستی اجرا شود، نتیجه آن وفاداری مشتریان است. برای مثال، طبق گزارش YeastTech، اپلیکیشن مُد Namshi در امارات با سادهسازی رابط کاربری خود، شاهد افزایش تعامل کاربران حدود ۲۵٪ بود.

بومیسازی فقط ترجمه نیست
موفقیت در بومیسازی (Localization) در MENA فراتر از ترجمه متن است و شامل طراحی بر اساس فرهنگ بومی، گزینههای پرداخت مانند پرداخت نقدی، تحویل در محل، و کیف پولهای محلی، تخفیفها و پروموشنهای مناسبتی مرتبط با تعطیلات منطقهای مانند عید و روز ملی میشود.
- طراحی فرهنگی: چیدمان صفحات باید با الگوهای خوانش بومی هماهنگ باشد (راست به چپ برای عربی) و از تصاویر و نمادهایی که با ارزشهای منطقهای هماهنگ هستند استفاده کند. از نمادهای توهینآمیز خودداری کنید و به جای آن از رنگها یا آیکونهای قابل ارتباط بهره ببرید، مانند استفاده از رنگ سبز برای اسلام. بسیاری از اپلیکیشنها از نمادهای سنتی استفاده میکنند تا حس آشنایی و راحتی برای کاربران ایجاد شود.
- پرداخت و اعتماد: علاوه بر کارتهای اعتباری، روشهای پرداخت نقدی و کیف پولهای محلی (مانند STC Pay ،Tamara ،Tabby) رایج هستند. اپلیکیشنهایی مانند Careem با افزودن گزینه «خرید کن»، «بعداً پرداخت کن» از طریق Tabby، فروش خود را افزایش دادهاند.
- تعطیلات محلی: فروشها در زمانهای رمضان، عید و روز ملی به اوج میرسد و پلتفرمها کمپینهای ویژه طراحی میکنند. طبق گزارش KhaleejTimes، انتظار میرود که عید قربان ۲۰۲۵ باعث ۴۵٪ رشد فروش شود، در حالی که جستوجوهای مربوط به تخفیفهای روز ملی در سال گذشته ۶۵٪ افزایش یافته بود.

داستانهای موفقیت اپلیکیشنهای FMCG در MENA
در سالهای اخیر، اپلیکیشنهای موبایل نقش کلیدی در تحول صنعت FMCG در خاورمیانه و منطقه MENA ایفا کردهاند. این اپلیکیشنها با ارائه خدمات جدید و نو، تجربه خرید را سادهتر و سریعتر کردهاند.
در این بخش، چند نمونه موفق از برندهای بزرگ FMCG را معرفی میکنیم که با استفاده از فناوریهای پیشرفته و بهروزرسانی مداوم اپلیکیشنهای خود، رضایت مشتریان را افزایش دادهاند و جایگاه خود را در بازار رقابتی منطقه تقویت کردهاند.
MAF: هایپر مارکت کارفور در امارات
طبق گزارش Majid Al Futtaim، در اواخر سال ۲۰۲۴، «هایپرمارکت کارفور در امارات» (Carrefour UAE) سرویس تحویل سریع ۲۴ ساعته را از طریق اپلیکیشن موبایل خود معرفی کرد. این سرویس به مشتریان امکان میدهد در هر ساعت از شبانهروز سفارش دهند و بیش از ۱۰،۰۰۰ محصول را ظرف کمتر از ۶۰ دقیقه دریافت کنند. این سرویسدهی به نیاز مشتریان برای راحتی و دسترسی خارج از ساعات معمول خرید پاسخ میدهد. برای مثال، مشتری میتواند نیمهشب سفارش خود را ثبت کند و قبل از ساعت ۱ صبح آن را دریافت نماید.
این سرویس نهتنها رضایت مشتریان را افزایش میدهد، بلکه مزیت رقابتی کارفور در بازار سریع و پویای کالاهای تند مصرف امارات را تقویت میکند. تجربه یکپارچه اپلیکیشن همراه با تحویل سریع نشان میدهد که چگونه تحول دیجیتال خردهفروشی را بازتعریف میکند و انتظارات مشتریان برای دریافت سریع و راحت را برآورده میسازد.
پاسخ به افزایش تقاضا در دوران پاندمی
در دوران پاندمی ۲۰۲۱ - ۲۰۲۰، کارفور امارات شاهد افزایش ۵۰٪ سفارشهای آنلاین بود، زیرا مشتریان به خرید بدون تماس روی آوردند. برای پاسخ به این افزایش تقاضا، Majid Al Futtaim مراکز جدیدی را به کمک رباتیک و لجستیک مبتنی بر هوش مصنوعی راهاندازی کرد. این فناوریها زمان پردازش سفارش را نصف کرد و دقت را بهبود بخشید، و خطاهایی مانند کالاهای اشتباه یا کمبود موجودی کاهش یافت.
سیستمهای خودکار همچنین موجودی انبار را بهینهسازی کردند تا محصولات پرطرفدار همیشه در دسترس باشند. این تحول دیجیتال باعث شد کارفور رضایت بالای مشتریان را حفظ کند و معیار جدیدی برای خردهفروشی FMCG در خاورمیانه ایجاد شود.
اپلیکیشن Carrefour City+ و تجربه خرید بدون صندوق
در سال ۲۰۲۱، Majid Al Futtaim اپلیکیشن (Carrefour City+) را معرفی کرد که اولین تجربه خرید بدون صف در خاورمیانه است. با استفاده از این اپ، مشتریان میتوانند وارد فروشگاه شوند، کالاها را بردارند و بدون ایستادن در صف خارج شوند. حسگرهای هوشمند و هوش مصنوعی تمامی خریدها را ردیابی میکند و پرداخت بهطور خودکار از حساب مشتری کسر میشود.
این نوآوری مشکل انتظار در صف را حذف میکند و در وقت مشتریان صرفهجویی میشود، بهویژه برای خریداران پُرمشغله. برای مثال، مسافران میتوانند به سرعت کالاهای ضروری خود را تهیه کنند. با ترکیب تجربه خرید دیجیتال و حضوری، Carrefour City+ نشان میدهد که چگونه برندهای FMCG از فناوری برای پاسخ به نیازهای در حال تغییر مشتریان استفاده میکنند و مدیران نوآوری در خردهفروشی منطقه هستند.

Lulu Hypermarket (کل کشورهای GCC)
فروشگاههای Lulu Hypermarket که در کشورهای GCC فعالیت دارند، در ابتدا با چالشهایی در اپلیکیشن خود روبهرو بودند. مواردی مانند بهروزرسانی کند سبد خرید و تشخیص نادرست آدرسها باعث ناراحتی مشتریان میشد.
اما در سال ۲۰۲۵، Lulu یک بازطراحی اساسی برای اپلیکیشن خود انجام داد تا آن را در شناسایی موقعیتهای تحویل سریعتر، قابل اعتمادتر و هوشمندتر کند.
مشتریان به سرعت تفاوت را احساس کردند و از رابط کاربری آسانتر و تجربه پرداخت سریعتر لذت بردند. به لطف این بهبودها، اپلیکیشن Lulu به یکی از بهترین اپلیکیشنهای خرید در خلیج فارس تبدیل شد.
این بازطراحی موفق، نشان میدهد که Lulu به مشتریان خود گوش میدهد و چگونه توانسته است در بازار رقابتی FMCG خاورمیانه پیشتاز باقی بماند.
رویکرد آژانس تبلیغاتی لامانا در طراحی وب و اپلیکیشن
داشتن حضور آنلاین قوی دیگر یک انتخاب برای برندهای FMCG در خاورمیانه نیست، بلکه یک ضرورت است. این حضور، کلید ایجاد وفاداری مشتری، افزایش فروش مستقیم و کنترل دادههای ارزشمند محسوب میشود.
«آژانس تبلیغاتی و بازاریابی لامانا» (Lamana Agency)، یک آژانس دیجیتال با رویکرد خلاقانه، برای برندهای FMCG در خاورمیانه طرحی ویژه در توسعه وب و اپلیکیشن دارد که متناسب با نیازهای منحصربهفرد این بازار پرشتاب طراحی شده است.
استراتژی پیش از کدنویسی
در قلب فعالیت آژانس بازاریابی لامانا به «استراتژی پیش از کدنویسی» (Strategy Before Code) اعتقاد دارد. آنها تأکید میکنند که هر پلتفرم دیجیتال باید سریع، آسان برای استفاده، موبایلمحور و متناسب با کاربران خاورمیانه باشد.
مفهوم دقیقتر آن شناخت دقیق بازار محلی، بررسی رفتار کاربران آنلاین و برنامهریزی دقیق مسیر مشتری، از اولین مواجهه با برند تا تبدیل شدن به یک مشتری وفادار و تکرارشونده است. هدف آژانس لامانا این است که فناوری بهخوبی هم به نفع برند و هم به نفع مشتری عمل کند.

فرآیند طراحی UX و UI متمرکز بر FMCG
فرآیند طراحی متمرکز بر FMCG در آژانس بازاریابی دیجیتال لامانا، تجربه کاربری خوب را با طراحی جذاب و کاربردی ترکیب میکند. این موضوع در منطقه MENA اهمیت ویژهای دارد، زیرا کاربران در برابر سایتهای کند صبر کمی دارند و تأخیر در حد یک ثانیه میتواند نرخ تبدیل موبایل را تا ۲۰٪ کاهش دهد.
برای مقابله با این مسئله، آژانس بازاریابی لامانا فراتر از ترجمه عمل میکند. آنها از بومیسازی به زبان عربی استفاده میکنند که شامل چیدمان راست به چپ، سازگار با زبان عربی و محتوای فرهنگی مرتبط است. این توجه به جزئیات فرهنگی باعث ایجاد اعتماد و افزایش تعامل کاربران میشود.
تکنولوژی و قابلیتهای یکپارچهسازی
رویکرد آژانس بازاریابی لامانا شامل «زیرساخت فناوری بازاریابی قوی» (Tech Stack) و مهارتهای یکپارچهسازی است. اپلیکیشنهای سفارشی بخش مهمی از استراتژی آنها هستند و به برندها کمک میکنند تا به اهداف زیر دست پیدا کنند.
- مستقیماً با مشتریان ارتباط برقرار کنند.
- تجربه خرید را کنترل کنند.
- دادههای ارزشمند دست اول جمعآوری کنند.
استفاده از این دادهها در بازاریابی بسیار اقتصادیتر است و میتواند خریدهای تکراری را بیش از ۸۰٪ افزایش دهد.
آژانس تبلیغاتی لامانا همچنین از ابزارهای هوش مصنوعی برای بهبود زنجیره تأمین، شخصیسازی تجربهها و مدیریت دادهها در زمان واقعی بهره میبرد. علاوه بر این، آنها به ترجیحات مختلف پرداخت مانند پرداخت نقدی در محل نیز توجه دارند.

بهینهسازی پس از انتشار
در نهایت، آژانس بازاریابی لامانا روی مرحله پس از انتشار پروژه تمرکز دارد. ذهنیت رشدِ بهینهسازیشده آنها شامل سه مرحله زیر است:
- ردیابی نحوه استفاده کاربران از سایت یا اپلیکیشن
- نظارت بر نتایج فروش
- تحلیل دادههای عملکرد
آنها از طریق بهبودهای مداوم، تست A/B و بهروزرسانیهای منظم، به برندها کمک میکنند تا در بازار دیجیتال MENA که با سرعت در حال تغییر است، رقابتی و مرتبط باقی بمانند.

از بازگشت سرمایه از مالکیت اکوسیستم دیجیتال
برای ملموستر کردن بخش «ROI» یا «نرخ بازگشت سرمایه» میتوان به بازطراحی سهماهه اول آژانس لامانا برای Mogu Mogu اشاره کرد که ۱۰ پست تولید شده توسط خالق محتوا را با عملکرد Google و YouTube ترکیب کرد. این کمپین توانست ۵،۴۵ میلیون نمایش، نرخ کلیک ۴،۵٪، ۱،۹ میلیون بازدید در YouTube و ۱۲ هزار بازدید سایت ایجاد کند و کاربران را وارد اکوسیستم دیجیتال برند نماید. این همان الگوی عملی D2C است که مقاله توصیه میکند. نتایج آن هم به صورت زیر است:
- خالقان محتوا اعتبار میسازند.
- ویدئوهای تبلیغاتی پولی به شکل مؤثر مقیاسپذیر هستند.
- وبسایت و اپلیکیشن متعلق به برند، برای بازاریابی مجدد، یادآوری خرید و وفاداری، دادهها را جمعآوری میکنند.
- مالکیت اکوسیستم دیجیتال به برندها مزایای بزرگی میدهد، از جمله:
- دسترسی به دادههای دستاول برای بازاریابی هوشمند و شخصیسازیشده
- کاهش هزینهها با حذف کمیسیونهای فروشگاهها
- ایجاد وفاداری بلندمدت مشتری از طریق ابزارهایی مانند CRM خودکار، «برنامههای وفاداری با عناصر بازی» (Gamified Loyalty Programs) و اعلانهای Push
داشتن کنترل مستقیم روی دادهها و ارتباطات به برندها اجازه میدهد سود خود را افزایش دهند، مشتریان را بیشتر درگیر کنند و روابطی پایدار بسازند.
دادههای دست اول = تصمیمگیری هوشمندانهتر
در دنیای پرسرعت توسعه اپلیکیشنهای FMCG در خاورمیانه، برندهایی موفق هستند که واقعاً مالک فضای دیجیتال خود باشند. منظور فقط داشتن یک اپلیکیشن نیست، بلکه ساختن یک اکوسیستم است که هر کلیک، بازدید و خرید در دنیای شما اتفاق میافتد نه در دنیای دیگران.
با جمعآوری دادههای ارزشمند دستاول از مشتریان، نمایی واضح و بدون فیلتر از عادات و ترجیحات آنها به دست میآورید، بدون هیچ واسطه و حدس و گمان. این بینش، بازاریابی هوشمندتر، وفاداری قویتر و موفقیتهای بزرگتر را ممکن میکند.
به جای مواجهه با خریداران ناشناس، آنها را به کاربران دستهبندیشده با سابقه خرید زیاد تبدیل میکنید که امکان تحلیل عمیقتر و بازاریابی هدفمندتر را فراهم میکند.
در چشمانداز D2C و تکنولوژی FMCG در خاورمیانه، این دادهها امکان ارائه پیشنهادات شخصیسازیشده و یادآوریهای خودکار خرید مجدد را فراهم میکنند. برای مثال، برندها میتوانند با استفاده از سابقه خرید مشتری، یادآوریهای بهموقع یا تخفیفهای ویژه ارسال کنند، خرید را آسانتر کنند و وفاداری مشتری را افزایش دهند. با استفاده از «تحلیل پیشبینیکننده» (Predictive Analytics)، این اقدامات فراتر هم میرود و بازه زمانی احتمالی نیاز مشتری به جایگزینی محصول را پیشبینی میکنند که ROI و رضایت مشتری را افزایش میدهد.
طبق گزارش Nector، ۹۶٪ مصرفکنندگان ترجیح میدهند از برندهایی خرید کنند که تجربهای مرتبط و شخصیسازیشده ارائه میدهند. در مجموع، استفاده از دادههای دستاول از طریق توسعه هوشمند اپلیکیشن و راهکارهای تکنولوژیک، در تصمیمگیری پیشگیرانه و هوشمندانه تأثیر زیادی دارد و منجر به افزایش تبدیلها و ارزش طول عمر مشتری در بازار FMCG خاورمیانه میشود.
صرفهجویی در هزینهها در مقابل کمیسیون فروشگاهها
یکی از بزرگترین مزایای مالکیت کانالهای دیجیتال، مانند اپلیکیشن اختصاصی برندهای FMCG در خاورمیانه، حذف کمیسیون فروشگاههاست. فروش در «پلتفرمهای آنلاین واسطهای» (Third-Party Marketplace) معمولاً به معنای از دست دادن حدود ۳۰٪ از هر فروش به واسطههاست. با فروش مستقیم از طریق وبسایت یا اپلیکیشن خود، ۱۰۰٪ درآمد را حفظ میکنید که حاشیه سود هر محصول را به طور چشمگیری افزایش میدهد.
مالکیت اکوسیستم به شما فرصت نظارت کامل روی تبلیغات و نمایش محصولات را میدهد. بر خلاف سایتهای واسطهای که محدودیتهایی برای تخفیفها، بستههای پیشنهادی و کمپینهای بازاریابی دارند، فروشگاه آنلاین خودتان شرایطی فراهم میکند تا هر تبلیغ، فروش فصلی، پیشنهاد BOGO، یا جوایز وفاداری مشتری را هر زمان و به هر شکلی که میخواهید اجرا کنید، بدون تقسیم هزینه یا اجازه گرفتن از کسی.
وفاداری بلندمدت برند
وقتی برندها نظارت مستقیم بر ارتباط با مشتری داشته باشند و بتوانند از ابزارهای هوشمند برای جذب و نگهداری مشتری استفاده کنند، ایجاد وفاداری بلندمدت آسانتر است. مالکیت ابزارهای زیر به برندها کمک میکند تا روابط پایدار بسازند و ارزش طول عمر مشتری را حداکثر کنند.
- اتوماسیون CRM: ارسال پیامهای شخصیسازیشده بر اساس رفتار مشتری برای افزایش تعامل و حفظ مشتری. حتی افزایش اندک در تعداد مشتریان ثابت، میتواند سود را به شکل چشمگیری بالا ببرد.
- برنامههای وفاداری با عناصر بازی (Gamified): افزودن عناصر بازی (امتیاز، نشان، چالش) به برنامههای وفاداری برای افزایش جذابیت، تعامل و خریدهای تکراری.
- یادآوری و بازگردانی از طریق Push: استفاده از اعلانهای بهموقع اپلیکیشن یا وبسایت برای یادآوری و جذب مجدد مشتریان با پیشنهادات و بهروزرسانیها.
روی قفسهها و در جیب مشتریان
در منطقهای که عادتهای دیجیتالمحور بهسرعت در حال گسترش است، برندهای FMCG که در اپلیکیشنها و وبسایتهای هوشمند سرمایهگذاری میکنند، خود را برای موفقیت بلندمدت آماده میکنند. آنهایی که این کار را انجام نمیدهند، با سرعت فراموش میشوند و از بازار عقب میمانند.
آژانس بازاریابی و تبلیغاتی لامانا به برندهای FMCG در سراسر MENA کمک میکند تا اهداف دیجیتال خود را به پلتفرمهایی ساده و سودآور تبدیل کنند، پلتفرمهایی که از قفسههای فروشگاهها تا صفحهنمایش موبایل مشتریان را پوشش میدهند.



